Den Treek is een landgoed ten zuiden van Leusden en Amersfoort. Het is een uniek landschap in Nederland. Het gebied ligt aan de binnenzijde van de stuwwal van Oud-Leusden welke ook ontstaan is tijdens het Saalien (praktisch alle stuwwallen in Nederland zijn gevormd tijdens deze periode).

 Tijdens het Wechselien, een ijstijd waarbij het ijs niet tot aan Nederland kwam, werd het landschap overstoven met dekzand. Plaatselijk zijn in de zandondergrond ondiepe, vochtige laagten ontstaan. Deze zijn vaak te herkennen aan de aanwezig van vochtminnende vegetatie zoals wilgen, elzen en berken.  Mogelijk zijn het uitblazingslaagten (ook wel deflatielaag of desertpavement). 

Een ander deel is gevormd door het opstuiven van zandruggen in smeltwaterdalen. Deze dalen ontstonden toen het smelwater rivieren vormden en zo het landschap uitsleep ((glacio)fluviatiele erosie). In een deel van dit gebied vinden we soms veengebieden welke bewerkt zijn. 

Een andere reden is de aanwezigheid van kwelwater (opwellend grondwater door druk). Omdat we hier te maken hebben met een kame-terras, komt er grondwater naar buiten. Dit grondwater komt naar boven doordat regenwater in de stuwwal ernaast geïnfiltreerd wordt.   

Tussen de ijstijden door, is de mens het landschap gaan bewerken. Hierdoor konden er tijdens het Weichselien klein stuifzanduintjes door de wind gevormd worden (eolische erosie en sedimentatie). Met name de duintjes en de kliffen/steilkanten langs het Langeveen zijn bijzonder. Deze duintjes worden ook wel ‘forten’ genoemd.