Wie door Bunschoten loopt, ziet een vreemd verschijnsel. Een centrale Dorpstraat. Links en rechts daarvan liggen een paar weilanden, maar om die weilanden heen ligt dan weer een weg, waar ook weer huizen aan staan. Wat je hier ziet zijn stadsweiden, een zeldzaam stukje geschiedenis. 

Op het eerste gezicht zijn het gewoon wat stukjes weiland. Maar in werkelijkheid zijn de  zogenaamde stadsweiden een zeer zeldzaam stuk grond, omdat het nauwelijks meer te vinden is in Nederland.

Bunschoten ontstond rond het jaar 1200. Iets meer dan een eeuw later, in 1355, kreeg het dorp stadsrechten van de bisschop van Utrecht. Een belangrijke reden voor de bisschop om deze stadsrechten toe te kennen was omdat het grondgebied van Utrecht (destijds het Nedersticht) alleen bij Bunschoten en Eemnes aan de Zuiderzee grensde. De bewoners legden hierop een omwalling aan (borchwalle) met daarom heen een gracht (stat grafte). Veel meer dan een aarden wal, eventueel met palissade,  zal dit waarschijnlijk niet geweest zijn, aangezien er geen restanten zijn gevonden van een stenen muur (Impressie door https://www.ronaldvanderheide.nl/illustratie-visualisatie/). De poorten sloten de stad 's nachts en in geval van nood af. Je plaats van deze poorten zijn nog te zien in het straatwerk. Bij zo'n omwalling werd ook altijd een stuk omliggend land ommuurt. Dit met het oog op mogelijk uitbreidingen, maar ook handig bij een belegering. Op die manier waren de boerderijen binnen de vesting. De bebouwing was vooral langs de Dorpstraat. Om de groei van de jonge stad te kunnen opvangen, werd tussen de Dorpsstraat en de grachten een soort van uitbreidingsplan aangelegd. Het bestond uit een patroon van vierkante stukken grond die werden omgeven door aarden wallen die als wegen dienst moesten gaan doen. Deze wallen sloten op zeven plaatsen aan op de Dorpsstraat. Via deze dwarsverbindingen was het uitbreidingsplan vanaf de ‘hoofdstraat’ toegankelijk.